بازتوانی بیمار بعد از سکته قلبی
بازتوانی بیماربعدازسکته قلبی یک برنامه بازتوانی موفقیت آمیز از لحظه ورود مدد جو به بخش سی سی يو (CCU) شروع شده و برای ماهها
و حتی سالهابعد از مرخص شدن بیمار بوسیله پرسنل خدمات بهداشتی ادامه مییابد.
:
[spacer height=”20px” id=”2″]
هدف بازتوانی بیماربعدازسکته قلبی :
[spacer height=”20px” id=”2″]
اهداف بازتوانی، بالا بردن کیفیت و مدت زندگی، بازگرداندن هر چه سریعتر مددجو به وضعیت تقریبا طبیعی است.
در فرآیند ناتوانی پس از انفارکتوس، قلب مددجو به وضعیت فیزیولوژیک، روانی، شغلی تفریحی مطلوب باز میگردد و این وضعیت را حفظ میکند.
بهبود سکته قلبی خیلی زود شروع میشود ولی تا کمتر از 12-6 هفته کامل نمیشود لذا دوره نقاهت بعد از سکته قلبی حدود 3-5/1 ماه طول میکشد.
:
بیمار در صورت نداشتن عارضه، معمولا روز ششم الی دهم از بیمارستان مرخص میشود. هنگام ترک بیمارستان توصیه به تست ورزش،
اسکن قلب، آنژیوگرافی، زمان مراجعه به پزشک و… به مددجو تاکید میگردد پیگیری و انجام شود.
:
نسخه دارویی و خلاصه پرونده به بیمار داده میشود توصیه میشود خلاصه پرونده را به دقت نگهداری نماید بعد از گرفتن نسخه دارویی
بهتر است داروها را به پزشک معالج خود یا پرستار بخش نشان دهد.
:
هفته اول : بعد از ترخیص، فعالیتهای در منزل شروع میشود (ظرف شستن، گردگیری و….)
:
:
- هفته دوم : بعد از ترخیص، پیاده روی روزانه شروع میشود و هر هفته مدت آن 15 دقیقه افزایش مییابد.
- برنامه پیاده روی تا هفته دوازدهم ادامه مییابد. بطوریکه در پایان هفته دوازدهم بیمار باید مسافت 2 مایل (3200 متر) را در
عرض یکساعت (60 دقیقه)طی کند.
- بطور کلی فعالیت باید از نظر مقدار و سرعت افزایش یابد ولی از فعالیت شدید و کوتاه باید خودداری کند و از انجام مانور و
السالوا(زورزدن) پرهیز نماید.
:
ورزشهای مناسب برای مددجو، پیاده روی، دوچرخه سواری، شنا میباشد.
:
1- از انجام فعالیتهای ورزشی تا 2 ساعت بعد از غذا خودداری کند .
2- توانایی بازگشت به کار را در هفته هفتم الی نهم بدست میآورند. 85% بیماران با سکته قلبی بدون عارضه به کار و
فعالیت خود برمیگردند.
در بازگشت به کار، ساعات کار خود را در اوایل کوتاه کنند. اگرکارشان با فعالیت فیزیکی همراه نباشد، میتوانند بطور تمام
وقت کار کنند، اما اگر کارشان توام با فعالیت فیزیکی و تا اندازهای سنگین باشد باید بصورت نیمه وقت کار کنند و یا دنبال شغل
سبک تر باشند. بهتر است محل کار و سکونت بهم نزدیک باشد.
3- در صورت وجود بیماری فشار خون آن را درمان نموده و تحت نظر پزشک باشد.
4- هر روز در ساعت معین (مثلا صبح ناشتا) وزن و فشار خون خود را کنترل کند و یادداشت نماید.
5- در صورت افزایش وزن، وزن خود را کم نموده و در یک برنامه کاهش وزن شرکت کند.
6- تمام تلاش خود را برای رعایت رژیم دارویی بکار گیرد و در تمام اوقات قرص زیر زبانی نیتروگلیسیرین را به همراه داشته باشد.
7- از بیرون رفتن در هوای خیلی سرد و یا گرمای بیش از حد پرهیز شود. از قدم زدن در جهت خلاف باد خودداری شود. از ورود
به هوای مه آلود و شرجی اجتناب کند هوای خشک بهتر از هوای شرجی است. همه بیماران قلبی بطور یکسان از تغییرات سرما و
گرما ناراحت نمیشوند. آنچه خیلی ناراحت کننده است تغییرات ناگهانی و شدید حرارت بدن است.
:
:
بهداشت فردی :
:
نظافت بدن نه تنها برای بهداشت بلکه جهت تغییر روحیه مفید است .
:
معمولا 5 تا 10 روز بعد از شروع بیماری و کنترل کامل آن با دستور پزشک میتواند حمام کند. بهتر است در حمام یک نفر کنار وی
حضور داشته باشد و در هنگام حمام کردن روی صندلی یا چهار پایه بنشیند. از آب ولرم استفاده شود زیرا آب سرد باعث افزایش کار
قلب ودرد قلبی میشود. و آب گرم سبب ضعف، سرگیجه و شوک میشود. زمان حمام رفتن از 20-15 دقیقه تجاوز نکند.
:
حمام سونا اکیدا ممنوع است :
:
از استرس روحی و فشار عصبی اجتناب نموده و به تفریح مناسب بپردازید که باعث کاهش فشار عصبی میشودو. در زمینه اثرات
استرس و فشار عصبی بر روی قلب اطلاعات کافی داشته باشید.
:
از مصرف دخانیات و مشروبات الکلی خودداری کند.
:
البسه بیمارقلبی :
:
1- لباس بیماران قلبی در تابستان باید گشاد و سبک و در زمستان گرم و سبک باشد.
2- جورابهای تنگ و چسبان از نخهای نایلونی و لاستیکی نباشد و جورابهای راحت و گشاد در انتخاب نماید.
3- جورابهای دستباف از نخهای پشمی و پنبهای از همه بهتر است.
4- در تابستان کلاه مناسب برای جلوگیری از تابش آفتاب بر سر کند مخصوصا برای مبتلایان به فشار خون بالا لازم است.
:
محل سکونت :
:
- منزل کردن در طبقات بالا بدون آسانسور و یا کوچه سربالایی بدون پله یا با پله اشتباه محض است. هر قدر درجه
بیماری و علائم آن ظاهرا بی خطر باشد باز هم طبقه همکف برای بیماران قلبی مطلوب تر است .
- بطور مسلم خانههای با آسانسور تحت شرایطی، مسئله بالا رفتن راحل نموده ولی از طرفی توقفهای ناگهانی و
گاهی قطع آسانسور را باید در نظر داشت.
- حتی الامکان در خیابانهای شلوغ و پر سر و صدا مسکن نگیرید.
- مدرن نمودن وسایل منزل نیز اقدامی ـ مفید جهت بهبود شرایط زندگی میباشد. مثل :
(ماشین لباسشویی، ماشین ظرفشویی، جاروبرقی و….)
- در یک جامعه متمدن تلفن برای رفع احتیاجات مددجو و اطرافیان در مواقع ضروری الزامیست .
- از نصب زنگ پرسر و صدا به درب منزل که باعث از جا پریدن ناگهانی بیمار میشود باید پرهیز شود.
:
فعالیت جنسی :
:
در صورت عدم وجود عارضه از هفته ششم میتواند فعالیت جنسی را شروع کند.
:
- 80% بیماران میتوانند فعالیت جنسی معمول خود را بدون خطر خاصی داشته باشند اما 20% بیماران نیاز
به تعدیل فعالیت جنسی دارند.
- معمولا زمانی که بیمار قادر باشد بدون ناراحتی دو طبقه پله را بالا و پایین برود و یا 2-1 کیلومتر راه برود. میتواند فعالیت
جنسی خود را از سر بگیرد. به مدد جو هشدار داده میشود که از مصرف نوشابههای الکلی بلافاصله قبل از تماس جنسی خودداری کند
- فعالیت جنسی حداقل 2 تا 3 ساعت بعد از مصرف الکل و غذای سنگین باشد. بهتر است زمان نزدیکی بعد از خواب شبانه و
استراحت(ابتدای صبح) باشد.
- در مواقع خستگی، عصبانیت از فعالیت جنسی خودداری کند.
- مصرف قرص زیر زبانی نیتروگلیسیرين قبل از تماس جنسی به پیشگیری از ایجاد درد قفسه سینه کمک میکند.
- به مددجو يادآوري میشود حین فعالیت جنسی از قرار گرفتن در وضعیتی که نیاز به تحمل وزنش باشد اجتناب کند.
- در صورت دوش گرفتن یا حمام، قبل یا بعد از فعالیت جنسی، باید درجه حرارت در حد متوسط باشد زیرا استفاده از
آب خیلی گرم سبب کاهش فشار خون میشود.
:
:
محیط خانوادگی :
:
1- میتوان گفت معاشرت با خانواده بهترین یا بدترین مسئله برای بیمار قلبی است زیرا میتواند بیمار را از حس تشویق ، تفاهم و
همدردری خانواده برخوردار کند، ضمنا تحت مراقبت دقیقی برای پیشرفت بهبود و ارائه رژیم و معالجات قرار دهد.
این مسئله موجب همکاری مفید بین پزشک و محیط خانوادگی بیمار می گردد ولی گاهی دیده شده که خانواده
موجب شدت بخشیدن بیماری میشود.
2- خانوادههایی هستند که به علت عدم توجه به خلق و خوی خود موجب دلسردی مددجو میشوند(بستگاني هستند همیشه متالم و
با هیجانی که آرامش لازم را ندارند).
3- نزدیکان مددجو، با توجه به طولانی بودن مدت بیماری از نظر روانی ناراحت هستند، لذا باید وضعیت روحی روانی،
مددجو و اطرافیان را شناسایی کرد.
4- برای افراد خانواده لازم است رفتار معقولانه و صحیحی را نسبت به بیمار در پیش بگیرند و از هر گونه برخوردی که موجب
کدورت خاطر وی گردد بپرهیزند.
:
:
اوقات فراغت بیماران بعدازسکته قلبی :
:
ملال و غم، بیشتر از یکنواخت بودن زندگی سرچشمه میگیرد. هر کس میتواند با امکاناتی که در اختیار دارد تابع قواعد
خاصی نیست این یکنواختی را تغییر دهد
- تلویزیون میتواند، بهترین یا بدترین سرگرمیها باشد.
- از تماشای فیلمهای طولانی و دیر وقت و فیلمهای هیجانی مثل مسابقات فوتبال، کشتی کج، بوکس باید خود داری ورزید.
برنامههای رادیویی نیز به شرط آنکه آرام و متنوع بوده و طولانی نباشد میتواند سرگرمی خوبی باشد.
- مددجويانی که عارضه شدید قلبی ندارند میتوانند در مواقع بیکاری اسب سواری کنند.
:
:
- دوچرخه سواری در بیمارانی که عارضه قلبی(سکته) دارند به شرط آنکه در جادههای پرشیب و سربالایی نباشد و یا به
محض احساس کوچکترین تنگی نفس یا درد قفسه سینه آن را ترک کنند و افراطی در کار نباشد، منعی نخواهد داشت ولی
موتورسیکلت سواری برای بیماران قلبی توجیه نمی شود.
:
- باغبانی و گلکاری برای بیماران قلبی توصیه نمی شود زیرا خسته کننده است.
بیل زدن، کلنگ زدن اره کردن و از این قبیل کارها سبب از نفس انداختن میشود. و در مورد بیماران قلبی فقط
قیچی گردن گل و ساقه و آب دادن با شلنگ توجیه میشود.
:
[spacer height=”20px” id=”2″]
مسافرت بیماران قلبی :
[spacer height=”20px” id=”2″]
استفاده از تعطیلات در مواقع فراغت، روز به روز اهمیت بیشتری پیدا میکند. این تمایل تنها برای گردش و استراحت نسبت بلکه یک
امر روانی و در اثر تحولات اجتماعی برای افراد از زندگی روزمره احساس میشود.
1- مسافرت به مناطق دور و ناهموار و هتلهای بدون آسانسور و آشپزخانهای که رژیم غذایی خاص بیمار مهیا نیست موجب میشود بیمار
قلبی با عوارض شدید تری از تعطیلات برگردد.
2- بهترین وسیله برای مسافرت، قطار میباشد.
:
:
در مورد مسافرت با قطارها باید از ترنهای سریع السیر و راحت استفاده كرده و مسافرت روزانه را به شب ترجیح دهند. زیرا در
شب باید از واگن خواب و نیمکتهای کوچک که برای بیماران قلبی مناسب نیست استفاده نمایند. در صورت اجبار بهتر است
نیمکتهای طبقه پایین را با یک بالش اضافی انتخاب نمایند. فراموش نکنید که بسیاری از بیماران قلبی بیشتر در شب احساس
ناراحتی میکنند که معالجات ضروری در این مواقع اغلب میسر نخواهد بود، گاهی به این ناراحتی احساس عدم امنیت نیز اضافه
میشود که موجب تشدید عوارض خواهد شد. بنابراین مسافرت در روز و در حالت نشسته به مراتب از شب بهتر و مطمئنتر است به
شرط آنکه مدت آن بیش از 8-7 ساعت نباشد. نباید غذا را در واگن رستوران خورد چون امکان داشتن غذاهای رژیمی نادراست.
:
- رسیدن به مقصد دیر هنگام در شب یا صبح زود در زمستان جایز نیست.
- در مسافرت با کشتیهای بزرگ و مجهز، بیمار قلبی در بدو ورود به کشتی باید پرونده بیماری و معالجات خود را به اطلاع
پزشک کشتی برساند. ضمنا از پیش در فکر باشد که داروهای لازم را به مقدار کافی همراه ببرد زیرا ممکن است در کشتی دسترسی به آنها نباشد.
:
:
- استفاده از اتوبوس در مسافرت به شرطی که مدت مسافرت کوتاه، جاده آسفالت، وسیله نقلیه مجهز و راحت باشد ومددجو
عارضه قلبی شدیدی نداشته باشد معمولا بلامانع است.
:
معمولا پزشک معالج مسافرت بیمار را با هواپیما در موارد زیر بررسی میکند :
:
- کسانی که نارسایی شدید قلبی یا تنگی نفس در موقع فعالیت یا در حالت دراز کش با ورم ساق پا و ضربان تند دارند.
- بیمارانی که دچار سکته قلبی شده و کمتر از 6 ماه از وقوع آن میگذرد و یا پس از دوره نقاهت دچار اختلالات قلبی شدهاند.
- بیمارانی که بحرانهای مکرر آنژین صدری بعد از کوچکترین تلاش یا هیجان دارند.
- کسانی که فشار خون بالا داشته و با هر هیجانی در زندگی برانگیخته میشوند.
:
بیماران فوق قادر نیستند اختلالات ناشی از فشار هوا و کمبود اکسیژن را به خوبی تحمل نموده، خود را با شرایط تطبیق دهند. بدین
جهت برای مسافرت با هواپیما صلاحیت ندارند.
اشخاصی که عارضه قلبی آنها کاملا تعدیل شده و هیچ نوع اختلال بدنی در حالت فعالیت یا درازکش نداشته باشند و بیمارانی که سکته
قلبی آنها در حال حاضر هیچ نوع علائم ناراحت کنندهای را ایجاد نکرده، وضعیت متعادلی دارند، مسافرت آنها با هوایپما
[spacer height=”20px” id=”2″]
تحت نظر پزشک معالج مجاز اعلام گردد باید طی مسافرت به نکات زیر توجه نماید :
[spacer height=”20px” id=”2″]
1- قبل از مسافرت باید پزشک معالج خود تماس بگیرند تا در صورت نیاز دستورات دارویی لازم را تجویز گردد.
2- سعی کنند خونسردی خود را در تمام طول پرواز حفظ کنند.
3- از حمل بار سنگین بپرهیزند.
4- اگر در زمستان سفر میکنندمراقب باشند موقع خروج از هواپیما سرما نخورند.
5- ساعات اول بعد از پیاده شدن از هواپیما از هر گونه تلاش اضافی خودداری کنند.
6- حق الامکان از پروازهای مستقیم به مقصد را انتخاب کنند.
:
:
برخی بیماران قلبی مایلند وسیله نقلیهای که خود رانندگی آن را به عهده دارند جهت مسافرت انتخاب نمایند در این صورت باید یاد آور شد :
- از هفته چهارم الی هشتم بعد از سکته قلبی اجازه رانندگی دارند.
- هر بیماری که یک یا چندین مرتبه به حالت بیهوشی دچار شده از رانندگی بطور کلی معاف است.
- هر بیماری که باکوچکترین کوششی دچار تنگی نفس شده و نیز دچار ادم در پاها است و قطعاٌ باید در استراحت کامل باشد، رانندگی
برای او و دیگران که همراه وی هستند خطرناک است.
- مبتلایان به آنژین صدری با بحرانهای پی درپی، اجازه رانندگی ندارند. بحرانهایی که به دنبال تشویق هیجان ایجاد شود نقص
مهمی برای رانندگی است.
بطور کلی اخذ هر گونه تصمیم با پزشک معالج است.
[spacer height=”20px” id=”2″]
بیماران قلبی که مجاز به رانندگی هستند باید :
[spacer height=”20px” id=”2″]
1- از سرعت زیاد بپرهیزند (سرعت مجاز زير 80 كيلومتر در ساعت).
2- از سمت راست حرکت کنند.
3- سبقت گرفتن ممنوع است.
4- از پشت ماشینهای بزرگ مثل کامیون، اتوبوس فاصله بگیرند.
[spacer height=”20px” id=”2″]
رانندگی در شهرها خسته کننده تر از جادههای بیرون شهر است، زیرا دلایل عصبانی شدن زیاد میتواند باشد پس رانندگی در
ساعاتی که خیابان خلوت تر و ترافیک فشرده نیست انجام گیرد.
- بیماران قلبی نباید پنچری بگیرند یا چرخ ماشین را عوض کنند یا ماشین خالی را هل دهند. برای حل این قضایا باید از سایرین کمک گرفت.
- کارت شناسایی بهداشت خود را با ذکر بیماری، گروه خون، معالجات انجام شده، نام و آدرس پزشک معالج خود را همراه
داشته باشند و در صورت بروز تصادف خونسردی خود را حفظ کنند.
- در صورت بروز موقعیت اضطراب آور، دارویی که پزشک معالج برای این مواقع تجویز نموده را مصرف نماید .