بیماری دیابت چیست؟وتوصیه های غذایی در بیماری دیابت

بیماری دیابت چهار نوع اصلی دارد :

افرادی که دیابت نوع اول دارند یعنی مقدارخیلی کمی انسولین تولیدمی کنند و

یا اصلا انسولینی در بدنشان تولید نمی شود و لازم است که برای ادامه زندگی انسولین تزریق کنند.

نوع دوم بیماری دیابت افرادی هستند که نمی توانند ازانسولین استفاده موثرکنند. آنها می توانند بیماریشان را

تنها با تغییر روش زندگی کنترل کنند ومعمولا بیشتربه داروهای خوراکی نیازدارند و کمتر به تزریق انسولین نیازمند

هستند. برای کنترل و جلوگیری از این بیماری باید رژیم غذایی سالم مصرف کرد، به مقدار کافی ورزش کرد و

وزن خود را متعادل نگهداشت.

نوع سوم بیماری دیابت دربعضی موارد حاملگی اتفاق می افتد, اما معمولا پس از حاملگی برطرف می شود.

نوع چهارم بیماری دیابت ناشی از نقایص ژنتیکی است .

بیماری دیابت یا مرض قند :

بیماری دیابت از آنجا آغاز می‌شود که هورمونی به نام انسولین عملکرد خود را از دست می‌دهد. این هورمون توسط غده پانکراس یا همان لوزالمعده ترشح می‌شود. وظیفه اصلی آن، این است که گلوکز را به سمت سلول‌های بدن هدایت کند. زمانی که انسولین در انجام وظیفه خود ناتوان است، گلوکز به جای ورود به سلول، در خون انباشته می‌شود و به این ترتیب سطح آن در بدن بالا می‌رود؛ دقیقا همینجاست که می‌گوییم دیابت گرفتم.

انسولین در بدن چه نقشی دارد؟

بیشتر تنطیم قند بدن کار و مسئولیت انسولین است . دیابت در واقع بیماریی است که میزان قند خون در

آن افزایش دارد.

علایم بیماری دیابت :

.

1- افزایش احساس تشنگی. —————-    2- افزایش احساس گرسنگی بویژه پس از مصرف غذا.

3- خشکی دهان.       —————–        4- تکرار ادرار.

5- کاهش وزن بدون علت.  ———-         6- خستگی.

7- تاری دید.  ———————–        8- عفونت تکرار شونده پوست،مجاری ادرار و تناسلی.

9- درد شکم.  ———————-         10- احساس تهوع و استفراغ.

11- تنفس دشوار، عمیق و کند. و تنفس بیمار بوی استون و میوه ای میگیرد.

12- از دست رفتن هشیاری، تشنج و لرز (نادر)

13- کند شدن بهبود  و ترمیم بریدگیها و زخم ها.

14- خارش پوست به ویژه در نواحی تناسلی و کشاله ران.

15- کرختی و سوزن سوزن شدن دستها و پاها.     ————-    16- ناتوانایی جنسی در مردان.

17- کاهش اشتها.

در چه شرایطی بیمار می بایستی به پزشک مراجعه کند :

.

• ناتوانی‌ در فکر کردن‌ همراه‌ با تمرکز

• ضعف

• عرق کردن

• رنگ‌ پریدگی

• تند شدن ضربان قلب

• تشنج

• اغما (ممکن‌ است‌ نشان‌دهنده‌ پایین‌ افتادن‌ قندخون‌ باشند). بلافاصله‌ کمک‌ بخواهید.

• بی‌حسی

• سوزن سوزن شدن

• یا درد در پاها یا دست‌ها

• عفونتی‌ که‌ در عرض‌ 3 روز خوب‌ نشود.

• دردقفسه سینه

• بدتر شدن‌ علایم‌ اولیه‌ علی ‌رغم‌ پایبندی‌ به‌ درمان

تشخیص بیماری دیابت :

1. اندازه گیری قند خون ناشتا :

.

اولین نکته ضروری درباره این تست این است که فرد مورد آزمایش باید 8 الی 12 ساعت ناشتا

باشد و برای شام به صرف یک غذای سبک بپردازد، و روز بعد بدون صرف صبحانه و اول وقت

به آزمایشگاه مراجعه کند.

البته نوشیدن کمی آب اشکالی ندارد.

2- آزمایش تحمل گلوکز:

در این آزمایش ابتد ا صبحانه مختصری خورده و پس از دو ساعت آزمایش خون

گرفته می شود.

درمان بیماری دیابت :

درمان ندارد و تنها بایستی آن را کنترل کرد. راهکارهای کنترل بیماری دیابت به شرح زیر است :

.

1. نگه داشتن سطح قند خون  در حد طبیعی ، به کمک رژیم متعادل، مصرف دارو و فعالیت بدنی .

2. کاهش چربی خون  و رساندن آنها به حد طبیعی.

3. کنترل فشار خون.

4. کاهش وزن

5. نکشیدن  سیگار.

توصیه های غذایی در دیابت

هدف  استفاده از موادغذایی به صورت متعادل است  :

.

–  رساندن قند خون به سطح طبیعی

–  حفظ سطح چربی های خون در حد طبیعی

–  كاهش مشكلات خاص بیماران دیابتی

–  به دست آوردن و حفظ وزن ایده آل

–  رساندن مواد غذایی به بدن به میزان لازم

–  تأمین انرژی موردنیاز بدن جهت انجام فعالیت های لازم

توصیه های تغذیه ای برای بیماران مبتلا به بیماری دیابت نوع اول :

.

1. سعی كنید برنامه غذایی خود را به طور منظم تنظیم كنید. به نحوی كه هر روز در ساعات معینی

غذا بخورید.

الف: روزانه بین 4 تا 5 وعده غذا بخورید

ب: در هر وعده مقادیر متناسبی از كربوهیدرات ها (سیب زمینی ، نان و…)  را مصرف كنید تا دچار عوارض

پ: چربی دریافتی از طریق موادغذایی را محدود كنید.

1. مصرف قندهای ساده مانند شكر، … را محدود كنید.

2. مصرف فیبر (انواع میوه و سبزی، حبوبات و غلات سبوس دار)

3. . تلاش كنید از محصولات بدون قند مانند نوشابه های بدون قند، ژله بدون قند و بیسكوئیت های بدون قند استفاده كنید.

4. از میوه های تازه و كلوچه های كم چربی و غلات به عنوان میان وعده استفاده كنید.

5. . به جای آب میوه از میوه تازه استفاده كنید.

6. روزانه حداقل 8 لیوان آب بنوشید.

سفارش تغذیه ای برای بیماران مبتلا به بیماری دیابت نوع دوم :

.

از آنجایی كه بیماران دیابت نوع دوم در سنین بالاتری قرار دارند، مهم ترین كار در این بیماران، كنترل وزن

می باشد.

1. مصرف سیب ، مركبات مثل پرتقال، لیمو و گریپ فروت ، توت فرنگی ، هویج و غلات سبوس دار

2. . تعداد وعده های غذایی خود را افزایش دهید.

3. حتما قبل از صرف غذا از سالاد یا موادغذایی مانند كاهو، كرفس، ژله بدون قند و سوپ های ساده استفاده كنید.

4. از مصرف آب میوه در صبح و به صورت ناشتا خودداری كرده و به جای آن در طول روز از میوه تازه استفاده كنید.

5. از نوشیدنی ها و دسرهای بدون قند استفاده كنید.

6. آرد گندم كامل را جانشین آرد سفید كنید.

7. از مصرف روغن ماهی خودداری كنید زیرا باعث افزایش قند خون می شوند.

8. مصرف چربی ها را در برنامه روزانه غذایی خود طبق نظر متخصص تغذیه كاهش دهید.

9. روزانه 8 لیوان آب بنوشید.

برنامه ورزشی در زندگی افراد ديابتی :

.

ورزش، قند را در داخل ماهيچه های بدن مي سوزاند. ورزش افراد با بیماری ديابتی بايد بصورت تمرينهای

هوا رسان ( آئروبيک ) باشد . بهترين تمرين هوا رسان دويدن در مسافتهای طولانی با آهنگ آرام است .

تمرينهای ديگر شامل اسکی ، صحرا نوردی ،  شنا ، دويدن آرام ، دوچرخه سواری ، پياده روی و….هستند.

فوايد برنامه منظم ورزشی برای افراد ديابتی :

.

• کنترل بيماری ديابت

• کنترل وزن

• آمادگی عضلانی

• کاهش نياز به دارو های خوراکی انسولين

• اعتماد به نفس بيشتر

• تحمل فشارهای عصبی

نکات مهم در مورد ورزش افراد ديابتی وابسته به انسولين :

• کنترل قند خون قبل ، حين و بعد از ورزش

• جلوگيری از افت شديد قند خون در طول ورزش با اجرای توصيه های زير :

.

1. شروع ورزش 1-2 ساعت بعد از صرف غذا

2. مصرف مواد قندی پيش از ورزش و هر يک ساعت در طول ورزش

3. پرهيز از ورزشهاي سنگين در هنگامی که انسولين تزريق شده .

4. حرکت دادن قسمتهايی از بدن که انسولين در آنها تزريق نگرديده است .

5. کاهش ميزان انسولين تزريقی با دستور پزشک.

• بعد از ورزشهای طولانی قند خون کنترل گردد و مواد قندی اضافی مصرف شود

نکات مهم در باره ورزش افراد با بیماری ديابت غير وابسته به انسولين :

.

• در اين افراد افت قند خون  در طول ورزش کمتر رخ می دهد .

• انجام ورزش همراه با رعايت رژيم غذايی ، سبب تسريع در رسيدن به اهداف درمانی مورد نظر می شود .

• ورزش بايد جزيی از زندگی روزانه افراد مبتلا به اين نوع ديابت باشد .

قواعد ورزش کردن  دربیماری دیابت :

.

1. مشورت با پزشک

2. برنامه های ورزشی بايد به آهستگی شروع شوند و تدريجا به زمان و شدت آن افزوده گردد.

3. افراد ديابتی بايد پیش از هر جلسه ورزش ، بدن خود را گرم کنند و پس از انجام فعاليتهای ورزشی نيز آن را سرد نمايند .

4. بايد به تدريج به مدت زمان و ميزان حرکات ورزشی افزوده شود ، تا نتايج مطلوب از ورزش حاصل گردد

5. بايد بتدريج مدت زمان و ميزان حرکات ورزشی افزوده شود .  تا نتايج مطلوب از ورزش حاصل  گردد.

6. با توجه به جثه و خصوصيات افراد می توان ورزش مناسب آنان را انتخاب نمود  .

معيارهای يک ورزش مفيد دربیماری دیابت :

.

• فرد ديابتی در پايان هر جلسه ورزش بايد احساس شادابی و نشاط کند .

• تمرينها جنبه رقابتی نداشته باشد و از فشارهای عصبی فرد ديابتی بکاهد .

توصيه های ضروری برای افراد ديابتی شرکت کننده در يک برنامه ورزشی :

.

1. وضعيت کنترل ديابت بايد به شدت ارزيابی گردد . بيمارانی که کنترل مناسبی ندارند ، بايد بيش از آغاز حرکات ورزشی، وضعيت قند خون مطلوبی پيدا کنند.

2. مصرف مواد قندی اضافی قبل از ورزش ، در جريان آن و پس از پايان فعاليت ورزشی ضروری است

3. کفش و جورابهای مناسبی برای ورزش استفاده شود .

4. در افراد بالای چهل سال و کسانی که سابقه بيماری قلبی وعروقي دارند بايد ارزيابی کامل قلب و عروقی انجام شود

5. از ورزش دادن محلهای تزريق انسولين خودداري کنيد .

6. با توجه به وجود عوارض ناشی از ديابت ، ورزش مناسب هر شخص انتخاب شود .

.

آموزش به بیمار-بیمارستان قائم مشهد-آموزش به بیماران دیابتی